We werken toe naar één integraal omgevingsplan voor het hele gemeentelijke grondgebied

Arnhem heeft de afgelopen jaren een basis gelegd voor het nieuwe omgevingsplan. We hebben gebiedsgerichte plannen gemaakt voor de Binnenstad en Singels, het Spijkerkwartier – Arnhemse Broek, De Laar en voor verschillende gebiedsontwikkelingen. Daarnaast hebben we thematische plannen voor bijvoorbeeld archeologie en bodem (in voorbereiding) opgesteld. Deze plannen zijn modulair opgebouwd en beter vindbaar en bruikbaar via het omgevingsloket.

Ondertussen hebben we ook nieuwe landelijke inzichten en de lessen van andere (regio) gemeenten gebruikt om onze aanpak te verbeteren en aan te laten sluiten bij de uitvoeringspraktijk.  

Tegelijkertijd staat de voortgang onder druk als gevolg van:
1.   Continuiteit staat onder druk als gevolg van beperkte capaciteit in de organisatie: Door de toename van het aantal nieuwe ruimtelijke initiatieven en de begeleiding van planologische procedures bij gebiedsontwikkelingen zet de beschikbare capaciteit van het kernteam onder druk. Het opstellen van het omgevingsplan is een lange termijn-opgave die vraagt om continuïteit in voldoende bezetting, focus en toewijding. Daarnaast hebben de betrokken beleidsafdelingen beperkte capaciteit beschikbaar waardoor noodzakelijke keuzes en toelichtingen vaak niet tijdig kunnen worden geleverd en processen vertragen.
2.   Nieuwe inzichten over de opbouw  van het plan: Het omgevingsplan is een nieuw instrument in ontwikkeling. Er komen voortdurend nieuwe inzichten uit de praktijk die vragen om reflectie en vaak ook om aanpassingen in de techniek en de opbouw van het plan. Dit vertraagt het proces en maakt de planning minder voorspelbaar.
3.   De Omgevingswet vraagt om een nieuwe manier van werken: integraal, gebiedsgericht en dienstverlenend. We hebben hierin al stappen gezet, maar het vraagt blijvend aandacht in de organisatie om beleid en uitvoering daadwerkelijk in de geest van de wet vorm te geven.

Gezamenlijk maken deze factoren dat het proces complexer en intensiever is dan vooraf voorzien. Zonder de borging van inzet en (eventueel) aanvullende middelen bestaat het risico dat de planning niet wordt gehaald en dat Arnhem later dan beoogd beschikt over één samenhangend en volledig omgevingsplan.

Het omgevingsplan bevat alle regels over de fysieke leefomgeving en geeft invulling aan de maatschappelijke opgaven uit de omgevingsvisie en het beleid dat daaruit volgt. Het omgevingsplan richt zich niet alleen op functies en bouwmogelijkheden maar ook op andere aspecten van de fysieke leefomgeving, zoals welstand, erfgoed, groen, klimaatadaptatie, geluid, bodem, duurzaamheid en delen van de APV. Naast onze eigen regels bevat het omgevingsplan regels die het Rijk overhevelt naar gemeenten, zoals vergunningsvrij bouwen en milieuregelgeving.

In Arnhem zijn we al sinds 2019 stapsgewijs bezig met de transitie naar één integraal omgevingsplan voor het hele grondgebied. Dit doen we niet alleen, maar in overleg met andere gemeenten, de VNG en het Rijk. Door toepassing van de Crisis- en herstelwet hebben we ervaring opgedaan met het maken van een integraal omgevingsplan. Dit doen we door toepassing van de regels uit verordeningen nu al toe te voegen aan onze bestemmingsplannen. Een ander belangrijk onderdeel van de voorbereidingsfase is het gebiedsgericht digitaliseren van alle regels zodat we deze straks eenvoudig in het omgevingsplan kunnen integreren. We merken dat onze systematiek steeds meer navolging krijgt bij andere gemeenten en delen onze kennis en ervaring op dit gebied graag met anderen.

Inmiddels is onze systematiek nagenoeg uitontwikkeld en is het tijd om deze uit te rollen over andere gebieden van de stad. In de eerste helft van 2024 beschikt het grootste deel van ons gemeentelijke grondgebied over een solide basis die verder verrijkt kan worden met regels uit de bruidsschat en onze verordeningen. Hiermee proberen we onze (digitale) dienstverlening na inwerkingtreding van de Omgevingswet zoveel mogelijk op peil te houden en verder te verbeteren.
De samenhangende en gebiedsgerichte benadering van het omgevingsplan gaat bijdragen aan het verbeteren van onze dienstverlening. Inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners kunnen regelgeving, die nu nog verspreid is over verschillende plannen en verordeningen, straks op één digitale locatie raadplegen. Op die manier geven we sneller inzicht in de haalbaarheid van een initiatief.